Taboe op de werkvloer: Je mentale gezondheid bespreekbaar maken.
Geplaatst op
6 minuten lezen
Het is soms echt moeilijk om te praten over je mentale gezondheid, vooral op je werk heerst er vaak een taboe rondom dit onderwerp. Maar het is oké om je niet altijd geweldig te voelen. Hulp vragen is belangrijk. In het artikel leer je dat delen kan leiden tot begrip en steun van collega's en werkgever. Ook krijg je praktische tips en informatie over je rechten als werknemer.
Steeds meer medewerkers hebben last van mentale gezondheid problemen. We ervaren meer druk, niet alleen op werkvlak, maar ook tijdens onze vrije tijd. Onze agenda’s staan steeds voller gepland. We maken te weinig tijd voor rustmomenten en hebben meer uitdagingen op sociaal vlak. Deze druk uitoefenende veranderingen in de maatschappij kunnen zich uiten in allerlei vormen met mentale klachten als gevolg.
Maar wat nou als je zelf aan het worstelen bent met je mentale gezondheid en dit je in alle opzichten belemmerd? Je wil het wel tegen je leidinggevende vertellen maar bent tegelijkertijd bang om niet serieus genomen te worden of te worden gezien als een ‘aansteller’. En wat nou als ze dadelijk denken dat ik mijn baan gewoon niet aan kan, dat is al helemaal niet de bedoeling. Hoe ga je dan het gesprek aan met je leidinggevende?
Een gebroken been ziet je werkgever, een mentale uitdaging niet.
Wanneer jij je been gebroken hebt en een functie als magazijnmedewerker, is het al snel duidelijk voor een werkgever dat werken er even niet in zit, of op een lager pitje moet. Het frustrerende van mentale gezondheidsklachten is dat je werkgever deze (meestal) niet aan de buitenkant kan zien. Waardoor jij het dus echt zelf zal moeten aangeven wanneer je emmer overloopt.
Geef het op tijd aan bij je leidinggevende en voorkom dat je klachten verergeren.
Voorkomen is beter dan genezen. Wanneer je er op tijd bij bent en je klachten nog niet zo verergerd zijn dat je burned-out bent of om andere redenen helemaal niet meer kan werken, is er vaak nog veel mogelijk binnen je functie. Soms kan het zo simpel zijn als: “Ik voel me erg opgejaagd, kunnen we misschien even naar mijn planning kijken zodat ik het beter kan overzien.”
"Voorkomen is beter dan genezen als het gaat om mentale gezondheid, dus zorg dat je op tijd aan de bel trekt bij je werkgever."
Daarbij kan een blokje om lopen, een potje tafeltennissen of een lekker bakje koffie halen bij dat tentje om de hoek wonderen doen voor je mentale gezondheid. Het zijn die kleine momenten die zorgen voor wat meer ontspanning tussen de afspraken en het werk door. Deze momenten lijken tijd te kosten, maar in werkelijkheid is het niet alleen goed voor je mentale gesteldheid maar ook voor je productiviteit én creativiteit. Ligt het probleem al dieper dan is het beter om een gesprek aan te vragen met je leidinggevende, zo kan je samen het probleem echt bespreekbaar maken en kijken naar de opties.
Wij vroegen het onze directrice Lotte, hoe zij handelt wanneer er iemand minder lekker in zijn of haar vel zit en tijd nodig heeft om te herstellen? Lotte: “De grootste kracht van een bedrijf zijn de mensen die er werken. Niets dus zo belangrijk als een team met blije mensen. We doen er dan ook alles aan om een open cultuur te creëren waardoor mensen zich in de eerste plaats vrij genoeg voelen om het gesprek aan te gaan. Ik zal altijd mijn best doen om een luisterend oor te bieden en samen met de persoon in kwestie te bekijken wat er nodig is. Kan iemand het eigen werk bijvoorbeeld nog uitoefenen? Moet er gekeken worden naar het aantal uren dat iemand werkt? Heeft iemand tijd of ruimte nodig om extra hulp te krijgen bij diens problemen? Samen komen we altijd wel tot een oplossing.
Ik kan me voorstellen dat het voor mensen erg spannend kan zijn om kenbaar te maken dat het persoonlijk niet zo goed gaat. Toch zou ik altijd adviseren om dit kenbaar te maken bij de leidinggevende of wellicht bij een vertrouwenspersoon binnen je organisatie. Uiteindelijk is dit niet alleen voor jezelf, maar ook voor je werkgever de beste manier om de situatie te kunnen verbeteren.”
“Ga maar even met iemand praten, en daarna, hup weer aan het werk.”
Lekker kort door de bocht, maar bij veel werkgevers zal het proces hier sterk op lijken, helaas. Er zullen echter ook werkgevers zijn die het empathisch vermogen hebben dit wel te kunnen begrijpen. De jongere generatie leidinggevende zijn vaak minder oordelend over collega’s die in een bepaalde periode mentale gezondheid uitdagingen hebben. De 40+ generatie heeft daar vaak toch net iets minder begrip voor en geduld mee. Met als ondertoon: ‘Ga maar efkes met een therapeut of zo praten. En dan huppakee, weer vlug aan het werk, want er ligt nog zat te doen!’ Sommigen vinden het zelfs ronduit aanstellerij, want ‘vroeger had je ook geen burn-out’, zeggen ze dan. Uit artikelen van het Trimbos Instituut blijkt dat het aantal werknemers met burn-out klachten tussen 2015 en 2019 vooral is toegenomen onder werknemers jonger dan 25 jaar en tussen de 25 en 35 jaar oud. Dit kan mogelijk verklaren waarom jongere leidinggevenden zich meer bewust lijken te zijn van de impact van mentale gezondheidsproblemen op de werkvloer. Gelukkig zijn dit uitzonderingen en zijn steeds meer werkgevers zich bewust van het belang van goede ondersteuning bij mentale gezondheidsproblemen.
Eén op de zeven werkenden heeft last van burn-out klachten.
Dat zijn 1,3 miljoen mensen. Dit zorgt voor 11 miljoen dagen per jaar dat werkenden ziek thuis zitten door werkstress en werkdruk. Dat zijn 1,6 miljoen meer dagen dan in 2020.
Ook de gevolgen van de coronapandemie zijn in 2022 enorm zichtbaar geworden voor organisaties en werknemers. Een enorm personeelstekort, een vernieuwde werk-privébalans en één op de vijf jongeren tussen de 15 en 25 jaar met betaald werk die regelmatig of vaak stress over hun werk hebben. Deze cijfers laten zien dat een aanzienlijk deel van de Nederlandse werknemers te maken heeft met mentale klachten op de werkvloer.
We willen je bij dit type werkgever dan ook als tip meegeven om voordat je het gesprek in gaat, duidelijk aan te geven dat je het spannend vindt om het hierover te hebben en dat je bang bent voor eventuele gevolgen. Probeer ook een beroep te doen op hun medelevingsvermogen en een oordeelvrije houding. Zorg voordat je het gesprek begint dat het duidelijk is dat je écht even je verhaal wil doen en wil werken aan een oplossing. Wanneer je een gesprek op deze manier ingaat, zal je zien dat het voor je werkgever moeilijk is om hier geen rekening mee te houden.
“De grootste kracht van een bedrijf zijn de mensen die er werken.”
Werk, maar ook privéomstandigheden verbeteren.
Naast werk kunnen ook je privéomstandigheden een grote invloed hebben op je carrière en mentale gezondheid. Neem bijvoorbeeld een recente scheiding of relatiebreuk. Die kan ervoor zorgen dat je jezelf verdrietig of eenzaam voelt, wat kan leiden tot slechte concentratie en productiviteit op het werk. Of zorgen om een ziek familielid of vriend, financiële zorgen of andere persoonlijke problemen kunnen veel stress en angst veroorzaken, waardoor je jezelf moeilijker kan concentreren op het werk en het gevoel kan hebben dat hij of zij niet goed genoeg presteert.
Wanneer je merkt dat je door privéomstandigheden, het werk wat je doet of het pestgedrag van je collega’s jij jezelf steeds slechter begint te voelen en je alles al hebt geprobeerd. (Lees: werken met een vervelende collega? Deze 5 dingen moet je weten) Dan is het wellicht tijd om verder te kijken naar een andere – meer empathische - werkgever of minder stressvolle baan. Dit kan een enorme opleving geven gezien je baan natuurlijk een groot deel van je leven beslaat. Wanneer je werk- of privéproblemen dieper liggen, of wanneer je iets echt dwars zit, adviseren we je met een specialist te praten.
Tot slot
We hebben geprobeerd opties en mogelijkheden te schetsen voor wanneer je in een soortgelijke situatie zit (of zou terechtkomen). Het voornaamste is dat je een moment stil staat bij jezelf en jouw mentale gezondheid. Mocht het zijn dat je de moed hebt verzameld om een gesprek aan te gaan met je werkgever, of dat je hebt besloten dat het wellicht tijd is om een minder stressvolle baan of werkgever te zoeken, willen we je heel veel succes wensen en onthoud, voorkomen is beter dan genezen!
Bron:
Monitorarbeid: https://wp.monitorarbeid.tno.nl/wp-content/uploads/2022/06/Werkgevers-enquete-arbeid-2021-Resultaten-in-Vogelvlucht.pdf
